Highlights
นักจิตวิทยาและจิตแพทย์ คือผู้เชี่ยวชาญที่ช่วยเหลือและดูแลเรื่องที่เกี่ยวข้องกับจิตใจ
นักจิตวิทยาจะมีความเชี่ยวชาญที่เน้นการดูแลปัญหาในมิติของมุมมองความเป็นมนุษย์เช่น ความรู้สึก การเปลี่ยนแปลงของชีวิต ความรัก หรือความสัมพันธ์
จิตแพทย์คือแพทย์เฉพาะทางที่ศึกษาด้านจิตเวช จะเน้นไปที่การวินิจฉัยและการรักษาโรคทางสุขภาพจิต ซึ่งมักจะมีความเกี่ยวข้องกับสารเคมีในสมอง ฮอร์โมน และร่างกายของมนุษย์
ความเครียด ความเสียใจ ความรู้สึกแย่ ไม่ว่าจะเกิดจากปัญหาอะไร เป็นสิ่งที่ควรได้รับการดูแลเอาใจใส่
หากคุณรู้สึกไม่แน่ใจว่าคุณควรจะเข้าพบนักจิตวิทยาหรือจิตแพทย์มากกว่ากัน ในตอนที่คุณมีปัญหาบางอย่างที่เกี่ยวข้องกับจิตใจหรือสุขภาพจิตแล้วต้องการหาความช่วยเหลือ คุณควรใช้เวลาทำความเข้าใจความแตกต่างของผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้ โดยเฉพาะหากเป็นครั้งแรกที่คุณกำลังมองหาความช่วยเหลือเกี่ยวกับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต
ทุกคนควรได้รับคำแนะนำที่เหมาะสมกับตัวเองมากที่สุดการทำความเข้าใจว่านักจิตวิทยาและจิตแพทย์แตกต่างกันอย่างไรในบทความนี้จะจะช่วยให้คุณสามารถตัดสินใจเข้าพบนักจิตวิทยาและจิตแพทย์ได้ดีมากยิ่งขึ้น
นักจิตวิทยากับจิตแพทย์เหมือนกันอย่างไร?
นักจิตวิทยากับจิตแพทย์คือผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับด้านสุขภาพจิตที่ช่วยเหลือคุณดูแลกับปัญหาที่มีความเกี่ยวข้องกับสภาพของจิตใจ ทั้งสองคนนี้มีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือการให้ความช่วยเหลือและให้วิธีที่คุณจะดูแลปัญหาที่เกิดขึ้นที่เกี่ยวข้องกับสภาวะจิตใจ
นักจิตวิทยากับจิตแพทย์แตกต่างกันอย่างไร?
จิตแพทย์
จิตแพทย์ (psychiatrist) คือ แพทย์เฉพาะทางที่ศึกษาด้านจิตเวช ซึ่งมีความเชี่ยวชาญการรักษาอาการป่วยทางจิต และฟื้นฟูสุขภาพจิตของผู้ป่วยด้วย โดยลักษณะเด่นของจิตแพทย์คือ
เป็นผู้ที่ศึกษาจบแพทยศาสตร์ (Medicine)
สามารถเข้าถึงข้อมูลทางร่างกายของผู้ป่วยได้
สั่งจ่ายยาให้กับผู้ป่วยได้
รักษาด้วยวิธีที่เกี่ยวข้องกับร่างกายเช่น คลื่นไฟฟ้ากระตุ้น ให้กับผู้ป่วยได้
ประเมินว่าผู้ป่วยจำเป็นต้องเข้าโรงพยาบาลหรือไม่
มักจะรักษาผู้ป่วยในแง่มุมที่มีความเกี่ยวข้องกับปัญหาที่เกิดขึ้นจากร่างกาย สารสื่อประสาท ฮอร์โมน หรือชีวเคมีทางประสาท (Neurochemical)
สามารถระบุ วินิฉัยโรค และออกใบรับรองแพทย์ได้
นักจิตวิทยา
นักจิตวิทยา (psychologist) คือ ผู้ที่ศึกษาศาสตร์ทางจิตวิทยา (psychology) ซึ่งเป็นการศึกษาเกี่ยวกับ ความคิด อารมณ์ความรู้สึก พฤติกรรม และปัจจัยต่างๆ ของมนุษย์ ซึ่งจะช่วยเหลือให้คุณสามารถมีมุมมองต่อตนเองได้ชัดเจนมากขึ้น เข้าใจตัวเองมากขึ้น โดยลักษณะเด่นของนักจิตวิทยาคือ
เป็นผู้ที่ศึกษาจบจิตวิทยา (Psychology)
ดูแลและช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาด้วยการพูดคุยและการบำบัด
มักจะดูแลปัญหาในมิติที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมของมนุษย์ ความรู้สึก การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม หรือความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
โดยมากผู้ที่รับบริการอาจไม่ต้องเข้ารับบริการอันเนื่องมาจากปัญหาที่เกิดจากโรคหรือความผิดปกติ แต่อาจมาเพื่อต้องการให้ตัวเองมีการตัดสินใจที่ดีขึ้น มีความสุขมากขึ้น หรือเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมบางอย่างเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
นอกจากนี้นักจิตวิทยายังแบ่งเป็นอีกหลากหลายสาขาอีกด้วย ซึ่งสาขาที่อาจมีความเกี่ยวข้องกับเราโดยตรงคือ
นักจิตวิทยาคลินิก จะทำงานร่วมกับแพทย์ในโรงพยาบาล ซึ่งสามารถทำแบบประเมินทางจิตวิทยาที่มีเกณฑ์ชัดเจน เพื่อตรวจวินิจฉัยให้กับผู้ที่มีปัญหาทางด้านจิตใจ ผู้ป่วยจิตเวช หรือบุคคลทั่วไป
นักจิตวิทยาการปรึกษา จะช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาให้สามารถแก้ไขปัญหา ความไม่สบายใจ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ด้วยตัวเอง โดยนักจิตวิทยาให้คำปรึกษาจะช่วยทำให้คุณสามารถเข้าใจปัญหาได้ดีขึ้น มีมุมมองที่ชัดเจนมากขึ้น โดยจะไม่เข้าไปบงการวิธีแก้ไขปัญหา แต่จะเอื้ออำนวยให้ผู้ที่มีปัญหาสามารถจัดการปัญหาได้
ความแตกต่างในวิธีการช่วยเหลือของนักจิตวิทยากับจิตแพทย์
ทั้งจิตแพทย์และนักจิตวิทยาจะมีทักษะในการดูแลปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยการพูดคุย (psychotherapy) แต่อาจมีรายละเอียดที่ถนัดและวิธีการที่แตกต่างกัน
เล็กน้อย
นักจิตวิทยา มักจะมองไปที่พฤติกรรม โดย Vaile Wrigh ผู้อำนวยการของ American Psychological Association ได้ให้ตัวอย่างไว้ว่า หากคุณมีอาการของภาวะซึมเศร้าและไม่อยากลุกออกจากที่นอน นักจิตวิทยาอาจมองและตรวจดูพฤติกรรมการกิน การนอน และความคิดด้านลบที่จะนำไปสู่ปัญหา
จิตแพทย์ มักจะมองไปยังปัจจัยทางชีวเคมีและสารสื่อประสาทที่เกี่ยวข้อง โดย Ranna Parek จาก American Psychiatric Association ได้ให้ตัวอย่างไว้ว่า ในกรณีนั้นก่อนที่จะเรียกเขาว่ามีอาการของภาวะซึมเศร้า ควรจะตรวจสอบและทำให้แน่ใจว่าดูก่อนว่าเขามีปัญหาการขาดวิตามินหรือมีปัญหาเกี่ยวกับระบบไทรอยด์หรือไม่ เป็นต้น
เมื่อมีปัญหาควรเข้าพบจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยา?
หลังจากที่คุณได้รู้รายละเอียดเกี่ยวกับนักจิตวิทยาและจิตแพทย์แล้ว คุณสามารถตัดสินใจได้ว่าปัญหาที่เกิดขึ้นกับคุณ ควรจะเลือกเข้าพบใครมากกว่ากันระหว่างจิตแพทย์กับนักจิตวิทยา โดยที่มาที่ไปของปัญหามีความสำคัญว่าอะไรที่เหมาะกับคุณ
ตัวอย่างสำหรับเข้าพบจิตแพทย์
มีปัญหาเกี่ยวกับโรคทางจิตเวช
มีปัญหาที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางร่างกาย ฮอร์โมน หรือสารสื่อประสาท
เมื่อมีภาวะหรืออาการทางจิตที่รุนแรง
เมื่อมีอาการหรือความเจ็บป่วยทางร่างกายร่วมด้วยเช่น ปวดหัวข้างเดียว เจ็บหน้าอกเฉียบพลัน ปวดตาโดยไม่ทราบสาเหตุเป็นต้น
ในขณะที่คุณมีสภาวะคลุมเครือว่าคุณควรพบและขอความช่วยเหลือจากใคร การเข้าพบจิตแพทย์จะมีข้อดีคือการให้จิตแพทย์ได้ช่วยวินิฉัยว่าปัญหาของคุณมีโอกาสเป็นโรคทางจิตเวชหรือไม่ก่อน ในขณะที่หากคุณเข้าพบกับนักจิตวิทยา คุณอาจได้ข้อมูลและได้รับคำแนะนำเหล่านี้ในภายหลัง
ตัวอย่างสำหรับเข้าพบนักจิตวิทยา
หากคุณมีความเครียด ความเสียใจ ความรู้สึกแย่ หรือสภาวะที่เป็นทุกข์ คุณสามารถนำมาดูเพื่อดูแลมันร่วมกับนักจิตวิทยาได้ โดยสิ่งเหล่านี้อาจเป็น
เมื่อเผชิญหน้ากับปัญหาชีวิต ในช่วงต่างๆ
ต้องการคำปรึกษาเกี่ยวกับเรื่องชีวิตในมิติต่างๆ
ต้องการดูแลความเครียด ความกังวลที่เกิดขึ้น
ต้องการตัดสินใจที่มั่นคงมากขึ้น
อยากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง เพื่อให้ชีวิตตัวเองดีขึ้น
อยากมีความสัมพันธ์ที่ดีขึ้น อยากดูแลความสัมพันธ์กับคนสำคัญหรือครอบครัว
ต้องการคลี่คลายปมบางอย่างภายในใจ
เมื่ออยากก้าวข้ามผ่านอะไรบางอย่างเช่น การยอมรับ การเปลี่ยนสภาพแวดล้อม สภาวะหมดไฟ
เมื่อพบความกดดัน รู้สึกแปลกแยก และต้องการปรับตัว หรือพัฒนาตัวเอง
มีปัญหาภายในครอบครัวและต้องการหาทางออก
ต้องการมีความสุข ความพอใจในชีวิตตัวเองมากขึ้น
นักจิตวิทยาสามารถช่วยคุณได้มากกว่าจัดการปัญหา แต่ยังรวมไปถึงการพัฒนาตัวเอง
เมื่อมีเรื่องไม่สบายใจ และอยากได้รับคำปรึกษาที่มีคุณภาพ หรือคำปรึกษาที่สามารถช่วยให้คุณตัดสินใจได้ดีขึ้น การพบนักจิตวิทยาสามารถช่วยเหลือโดยการให้คำปรึกษาคุณ เพื่อให้คุณสามารถเข้าใจปัญหาได้ดีขึ้น มองเห็นภาพที่กว้างขึ้น และนักจิตวิทยาเป็นคนคนหนึ่งที่พยายามเข้าใจความรู้สึกของคุณเพื่อให้คุณเติบโตและก้าวข้ามปัญหาได้อย่างเต็มที่ โดยไม่เข้าไปแทรกแทรงการตัดสินใจของคุณ หรือตัดสินคุณ
นอกจากนั้นหากคุณเป็นคนหนึ่งที่อยากเรียนรู้ตัวเอง มีการตัดสินใจที่ดีขึ้น พัฒนาตัวเองมากขึ้น มีประสิทธิภาพในการทำงาน หรือทำตามเป้าหมายอย่างมีความสุขมากขึ้นก็สามารถหานักจิตวิทยาหรือนักจิตวิทยาการปรึกษาเพื่อให้คุณสามารถมีความสุขกับตัวเองและมีความสุขร่วมกับคนอื่นได้มากยิ่งขึ้น โดยคุณสามารถเลือกพิจารณานักจิตวิทยาที่เหมาะสมกับคุณตามหลักเกณฑ์ในการพิจารณาเลือกนักจิตวิทยาที่เหมาะสมกับคุณได้
Related topics
แหล่งอ้างอิงและข้อมูลเพิ่มเติม
https://www.nextstep.doctor/what-is-the-difference-between-psychiatrists-and-psychologists/
https://pacifichealthsystems.com/blog/should-you-see-a-psychiatrist-or-a-psychologist-first/
https://www.15minutes4me.com/self-test/psychiatrist-or-psychologist-which-do-i-need/
https://smarterlifebypsychology.com/2017/11/20/จิตวิทยาการปรึกษา/
Urbinner เป็นพื้นที่ให้ทุกคนได้เติบโตจากการเรียนรู้ในทุกช่วงเวลาของชีวิต โดยทีมนักจัดกระบวนการจะพาคุณไปเรียนรู้ทักษะที่นำไปสู่การเข้าใจตัวเอง สร้างความสัมพันธ์ที่ดี และการตระหนักรู้ร่วมกัน เพื่อให้ทุกคนสามารถทำในสิ่งที่มีคุณค่าและความหมายสำหรับตัวเอง องค์กร และชุมชนของเราได้
