Highlights
ลักษณ์ 3 นักแสดง เป็นลักษณ์ที่มีนิสัยมุ่งมั่น ชอบลงมือทำ ให้ความสำคัญกับการแข่งขันและความสำเร็จ พร้อมที่จะทำทุกสิ่งเพื่อให้ตัวเองไปถึงเป้าหมายที่วางไว้ หรือไปสู่ภาพลักษณ์ที่ตนเองต้องการ
ลักษณะที่โดดเด่นของลักษณ์ 3 คือ การให้ความสำคัญกับเป้าหมาย การปรับตัวตามสถานการณ์และเปลี่ยนแปลงตัวเองตามบริบทรอบข้างเพื่อให้สอดข้องกับภาพลักษณ์ที่ตัวเองมีหรือตั้งใจไว้
ในที่ทำงานคนลักษณ์ 3 เป็นคนที่จริงจังกับเรื่องงาน ชอบลงมือทำ และต้องการเห็นความก้าวหน้า ความสำเร็จในการทำงาน และเข้ากับเพื่อนร่วมงานได้ดี
ลักษณ์ 3 (Enneagram Type 3) นักแสดง เป็นลักษณ์ที่ให้ความสำคัญกับภาพลักษณ์และความสำเร็จ โดยมักจะแสดงออกมาในรูปแบบของการทำงาน การต้องการคำชื่นชมและการยอมรับจากผู้อื่น พวกเขามักจะชอบแข่งขัน มีภาพลักษณ์ของตัวเองให้กับบทบาทต่างๆ ที่แตกต่างกันออกไป และสามารถเล่นบทบาทที่มีกับภาพลักษณ์นั้นได้อย่างยอมเยี่ยม
เนื้อหาในบทความ
โครงสร้างบุคลิกภาพ และลักษณะนิสัยของลักษณ์ 3
ลักษณ์ 3 (Enneagram Type 3) คือ ลักษณ์ที่อยู่ในฐานใจหรือศูนย์ใจ ซึ่งทำให้พวกเขามักจะมีความเชื่อมโยงกับอารมณ์ความรู้สึก แต่สำหรับลักษณ์ 3 พวกเขาอาจไม่ค่อยรู้ถึงความรู้สึกและความต้องการของตัวเองมากเท่ากับภาพลักษณ์ที่ต้องการหรือเป้าหมายที่ต้องการไปถึง
นอกจากนั้นคนลักษณ์ 3 เป็นคนที่ปรับตัวเก่งมากจึงถูกเรียกว่าเป็นนักแสดง แต่การปรับตัวของคนลักษณ์ 3 นั้นไม่ใช่การปรับตัวเพื่อกลมกลืนเข้ากับคนอื่นรอบข้าง แต่เป็นการปรับตัวตามสถานการณ์เพื่อให้เขาได้บรรลุเป้าหมาย ความสำเร็จ หรือภาพลักษณ์ที่เขาตั้งไว้ ซึ่งรวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงลักษณะนิสัยของตัวเองไปเพื่อให้ตัวเองสามารถบรรลุเป้าหมายที่ตัวเองตั้งไว้ได้ด้วย
จากโครงสร้างบุคลิกภาพนี้เองที่ทำให้คนลักษณ์ 3 ทำงานหนัก ชอบการแข่งขัน มีความพยายาม ทะเยอทะยานสูงมาก พวกเขาใช้เป้าหมายและภาพลักษณ์ที่ตั้งเอาไว้เป็นสิ่งกระตุ้นให้เขาประสบความสำเร็จในแบบที่เขาต้องการ
จุดแข็งของคนลักษณ์ 3 คือ ความมุ่งมั่น ทำตามเป้าหมาย เพราะคนลักษณ์ 3 เป็นคนที่ตั้งเป้าหมายและพยายามทำตามเป้าหมายเหล่านั้น พวกเขามีความอดทนและไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก อุปสรรค์ ที่เกิดขึ้น
จุดอ่อนของคนลักษณ์ 3 คือ การให้ความสำคัญเกี่ยวกับภาพลักษณ์มากเกินไป โดยปกติคนลักษณ์ 3 เป็นคนที่สนใจภาพลักษณ์ค่อนข้างมาก เขาอยากเป็นคนที่ดูดีในทุกสถานการณ์ และดูดีในสายตาทุกคน การให้ความสำคัญกับภาพลักษณ์ที่มากเกินไปนี้อาจทำให้เกิดปัญหากับเพื่อนร่วมงาน คนรอบข้าง หรือครอบครัวได้
ลักษณะเด่นของลักษณ์ 3
ลักษณะที่โดดเด่นของคนลักษณ์ 3 คือ การมีเป้าหมาย ภาพความสำเร็จ ภาพที่ตัวเองตั้งเอาไว้และพยายามทำให้ตัวเองเป็นไปตามเป้าหมายนั้น เพราะพวกเขามีความรู้สึกลึกๆ ว่าเขาจะเป็นที่รักที่ต้องการได้ก็ต่อเมื่อมีความสำเร็จ มีคุณค่า และสิ่งเหล่านั้นเองก็เป็นแรงขับเคลื่อนที่ทำให้เขาออกไปทำสิ่งต่างๆ
การใฝ่สำเร็จ (achievement orientation) คนลักษณ์ 3 ต้องการความสำเร็จ พวกเขาทำทุกอย่างเพื่อให้งานมีประสิทธิภาพสูงสุด และยอมแลกทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อความสำเร็จในแบบที่ตัวเองต้องการ จนบางครั้งอาจทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพและความสัมพันธ์
การแข่งขัน (competitiveness) คนลักษณ์ 3 เป็นคนที่ชอบการแข่งขันมาก แต่ความชอบการแข่งขันของเขาจะเกิดขึ้นเฉพาะสิ่งที่ตัวเองมั่นใจว่าจะชนะเท่านั้น และเขาก็ให้ความสำคัญกับการเป็นผู้ชนะมาก การแข่งขันอาจไม่มีความหมายหากไม่ได้เป็นผู้ชนะ
การทำตามภาพลักษณ์ (image manipulation) คนลักษณ์ 3 มักจะถูกบงการด้วยภาพลักษณ์ที่ตัวเองสร้างขึ้น และเรื่องราวส่วนมากที่พวกเขามีกับตัวเองก็มักจะเป็นภาพลักษณ์แห่งความสำเร็จที่เคยได้รับมา แต่นอกจากนั้นอาจเป็นภาพลักษณ์แบบใดก็ตามที่ตัวเองสร้างเอาไว้ พวกเขาสามารถหลอกตัวเองด้วยการใช้ภาพลักษณ์เหล่านี้ได้ ซึ่งการมีภาพลักษณ์เหล่านี้ก็อาจทำให้เขาเกิดความสับสนถึงตัวตนที่แท้จริงของตัวเองได้
สิ่งหลีกเลี่ยง (Avoidance) ของลักษณ์ 3
ในนพลักษณ์ (Enneagram) แต่ละลักษณ์จะมีสิ่งที่ตัวเองหลีกเลี่ยง ซึ่งคนในลักษณ์นั้นมักจะพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้น โดยอาจเกิดขึ้นอย่างรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ได้ ซึ่งสิ่งหลีกเลี่ยง (avoidance) ของลักษณ์ 3 คือ ความล้มเหลว
ความล้มเหลว (failure) คือ การไม่สามารถทำตามเป้าหมาย บรรลุความสำเร็จ หรือมีภาพลักษณ์ตามที่ตัวเองตั้งไว้ ซึ่งสำหรับคนลักษณ์ 3 แล้ว ความล้มเหลวเป็นเรื่องใหญ่ในชีวิตที่พวกเขาไม่อยากแม้แต่จะนึกถึง
กลไกป้องกันตัวเอง (Defense Mechanism) ของลักษณ์ 3
เมื่อคนในลักษณ์ 3 กำลังจะต้องเผชิญหน้ากับสิ่งหลีกเลี่ยง พวกเขาจะใช้กลไกบางอย่างเพื่อป้องกันตัวเองจากสถานการณ์นั้น สำหรับคนในลักษณ์ 3 กลไกการป้องกันตัวเอง (defense mechanism) คือ การแสวงหาอัตลักษณ์
การแสวงหาอัตลักษณ์ (identification) คือ การกำหนดภาพลักษณ์ ภาพสถานการณ์ หรือต้นแบบ และเป็นไปตามที่ภาพเหล่านั้น โดยคนลักษณ์ 3 อาจนึกถึงภาพเหล่านั้นเมื่อตัวเองกำลังเหนื่อย ท้อใจ หรือเริ่มมีสัญญาณว่าเป้าหมายที่กำลังวิ่งไล่ตามอยู่ได้ค่อยๆ ห่างออกไป ซึ่งการใช้กลไกป้องกันตัวเองของคนลักษณ์ 3 จะทำให้พวกเขาตอบสนองคนรอบตัวและสถานการณ์ได้ราวกับว่าเป็นคนอื่น และภาพลักษณ์ที่คนลักษณ์ 3 สร้างขึ้นมาก็ช่วยทำให้เขาหลีกหนีความเจ็บปวด อารมณ์ความรู้สึกที่ตัวเองไม่ต้องการได้อีกด้วย
กิเลส (Emotional Passion) ของลักษณ์ 3
กิเลส (emotional passion) ในนพลักษณ์เป็นแรงขับเคลื่อนภายในที่จะส่งผลต่อลักษณ์นั้น และส่งอิทธิพลให้เราทำสิ่งต่างๆ ซึ่งกิเลสของลักษณ์ 3 คือ ความหลอกลวง (deceit)
ความหลอกลวง (deceit) ซึ่งเป็นกิเลสของลักษณ์ 3 คือ การหลอกลวงตัวเองให้เป็นไปตามภาพลักษณ์ที่ตัวเองสร้างขึ้น เมื่อหลอกตัวเองให้เป็นไปตามภาพลักษณ์ที่สร้างขึ้นแล้ว การหลอกลวงนี้จึงทำให้คนรอบข้างไม่รู้จักตัวตนที่แท้จริงของคนลักษณ์ 3 ซึ่งเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากมากเพราะแท้จริงแล้วคนลักษณ์ 3 เองก็ไม่สามารถบอกได้ว่าตัวเองเป็นอย่างไร
คนลักษณ์ 3 มักถูกขับเคลื่อนตามกิเลสนี้ไปอย่างอัตโนมัติจนอาจไม่รู้สึกตัว ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนเมื่อเขาสวมบทบาทโดยการนำความคิด ความต้องการของคนอื่นมาเป็นของตัวเอง สร้างภาพลักษณ์เพื่อเป็นไปตามสายตาของคนรอบข้าง หรือทำให้ตัวเองมีแต่ด้านที่ดี แทนที่จะเป็นตัวเองในแบบที่ตนเองเป็น
ลักษณ์ย่อย (Subtype) ของลักษณ์ 3
ลักษณ์ย่อย (subtype) คือ รูปแบบของบุคลิกภาพที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละลักษณ์ ซึ่งจะมีอยู่ทั้งหมด 3 รูปแบบด้วยกันตามความสนใจและสภาพแวดล้อม โดยลักษณ์ย่อยของนพลักษณ์จะทำให้คนลักษณ์ต่างๆ มีลักษณะนิสัย แสดงออก และบุคลิกภาพแตกต่างออกไป
ลักษณ์ 3 แบบผดุงตน (Self-preservation, 3 sp)
ลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบผดุงตน (self-preservation, 3 sp) มักจะเป็นคนที่ทำงานหนักและแสดงออกถึงความมีประสิทธิภาพเพื่อให้มั่นใจว่าจะได้รับความมั่นคง ปลอดภัย และดูแลตัวเองได้ พวกเขาอาจพยายามทุกวิถีทางเพื่อที่จะมีความมั่นคงและสร้างฐานะให้กับตนเอง
นั่นเพราะคนลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบผดุงตนรับรู้ถึงภาพลักษณ์และความต้องการที่จะได้รับความสำเร็จเพื่อคนอื่น และพวกเขารู้สึกว่าการสร้างความสำเร็จเพื่อที่จะได้รับการยอมรับจากคนอื่นคือความผิวเผิน จนทำให้พวกเขาไม่อยากให้ความสำคัญกับมัน ส่งผลให้แสดงออกของกิเลสมีความซับซ้อนขึ้นจนไปเกิดในระดับจิตใต้สำนึก
ลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยเป็นแบบผดุงตน (self-preservation, 3 sp) จึงพยายามเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับคนอื่นในทุกๆ เรื่องที่เขาทำ ไม่ว่าจะเป็นการเป็นหัวหน้าที่ดี การเป็นพ่อแม่ที่ดี หรือพนักงานยอมเยี่ยม ตามภาพลักษณ์ที่เขาตั้งไว้ หรือเป็นคนที่จัดการสิ่งต่างๆ ให้สำเร็จ มีความสำคัญแต่ไม่โดดเด่นตามที่เขาต้องการ
ลักษณ์ 3 แบบความสัมพันธ์ (One-to-one/sexual/1-1, 3 sx)
ลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบความสัมพันธ์ (one-to-one/sexual/1-1, 3 sx) เป็นลักษณ์ย่อยที่ให้ความสำคัญกับความมีเสน่ห์และความดึงดูดมากกว่าความมั่งคั่งหรือชื่อเสียง ซึ่งการประสบความสำเร็จ การทำงานหนัก หรือความมั่งคั่งที่พวกเขาพยายามทำมักจะเชื่อมโยงกับความต้องการในเพิ่มความดึงดูดหรือเสน่ห์ให้กับตัวเอง เพื่อที่จะได้มาซึ่งความรักหรือความนิยม
ลักษณ์ 3 แบบความสัมพันธ์ (one-to-one/sexual/1-1, 3 sx) เป็นคนที่มักจะให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องการแต่งตัวและความเหมาะสม ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นไปเพื่อความดึงดูด และพวกเขาใช้พลังงานมากในการทำให้คนอื่นพอใจ ในขณะเดียวกันเขามักต้องการให้คนรักของเขาเป็นในแบบที่เขาต้องการ ลักษณ์ 3 แบบความสัมพันธ์มักจะคิดว่าตัวเองต้องเป็นคนที่สมบูรณ์ในการเป็นคู่ครองที่ดี ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้เป็นเหมือนภาพลักษณ์ที่เขาสร้างขึ้นมาให้กับตัวเอง
ลักษณ์ 3 แบบสังคม (Social, 3 so)
ลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบสังคม (social, 3 so) ต้องการถูกยอมรับจากผู้คนรอบข้างและอยากมีอิทธิพลกับกลุ่ม พวกเขาชอบที่จะได้เป็นคนที่โดดเด่น และสามารถปรับตัวไปตามสถานการณ์ กลุ่มคนให้ได้รับความนิยมได้เก่งมาก
ลักษณ์ 3 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบสังคม (social, 3 so) เป็นคนที่เข้าสังคมได้ดีมาก พวกเขารู้วิธีการเข้าหาและพูดคุยกับผู้คน ต้องการความมีชื่อเสียงเกียรติยศในสังคมนั้นๆ นอกจากนั้นเขายังเป็นคนที่ชอบการแข่งขัน และเก่งในการสร้างสถานการณ์ ซึ่งทำให้เขาสามารถเข้าใกล้เป้าหมายและความสำเร็จที่วางไว้ได้
สภาวะปีก (Wing) ของลักษณ์ 3
สภาวะปีก (wing) ที่ลักษณ์ 3 มีคือ ปีกลักษณ์ 2 และปีกลักษณ์ 4 ซึ่งคนลักษณ์ 3 บางคนอาจไม่พบสภาวะปีกอยู่ก็ได้เช่นกัน โดยสภาวะปีกจะทำให้พวกเขามีการแสดงออกที่แตกต่างกันออกไป
ลักษณ์ 3 ปีก 2 (3w2)
ลักษณ์ 3 ปีก 2 (3w2) เป็นลักษณ์ 3 ที่ชอบเข้าสังคมและอยู่กับผู้คน เขารับรู้ว่าแต่ละคนต้องการอะไร และเข้าไปช่วยเหลือคนเหล่านั้น คนลักษณ์ 3 ปีก 2 (3w2) เป็นคนที่แคร์สายตาและการตัดสินจากผู้คนมาก
ลักษณ์ 3 ปีก 4 (3w4)
ลักษณ์ 3 ปีก 4 (3w4) เป็นลักษณ์ 4 ที่จะมีความลึกซึ้งทางอารมณ์และความรู้สึกมากกว่าลักษณ์ 3 ทั่วๆ ไป อาจมีความคิดสร้างสรรค์ เก็บตัว มีอารมณ์อ่อนไหวได้ ซึ่งคนลักษณ์ 3 ปีก 4 (3w4) จะสามารถสัมผัสความรู้สึกของตัวเองได้ง่ายกว่าลักษณ์ 3 ทั่วๆ ไป
สภาวะลูกศร (Arrow Line) ของลักษณ์ 3
สภาวะลูกศร (arrow line) เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อคนในลักษณ์นั้นกำลังอยู่ในสภาวะที่มั่นคง หรือไม่มั่นคง ซึ่งจะทำให้มีพฤติกรรมและการแสดงออกเหมือนคนในลักษณ์อื่น สำหรับคนลักษณ์ 3 จะมีสภาวะลูกศรไปยังลักษณ์ 6 เมื่อมีความมั่นคง และลักษณ์ 9 เมื่อมีความไม่มั่นคง
ในสภาวะที่มั่นคง ลักษณ์ 3 มีลูกศรไปยังลักษณ์ 6 ทำให้ได้รับอิทธิพลและการแสดงออกของลักษณ์ 6 เช่น การคิดไตร่ตรอง ความซื่อสัตย์ต่อผู้คน การวางแผนและมีความระมัดระวังก่อนที่จะทำอะไร เป็นต้น
ในสภาวะที่ไม่มั่นคง ลักษณ์ 3 มีลูกศรไปยังลักษณ์ 9 ทำให้ได้รับอิทธิพลและการแสดงออกของลักษณ์ 9 เช่น การกลมกลืนกับผู้คน ลดความต้องการแข่งขันและการเอาชนะลง เข้าใจการพักผ่อนและการหยุดพัก เป็นต้น
คนลักษณ์ 3 ในที่ทำงาน
คนลักษณ์ 3 เป็นคนที่มุ่งมั่นในการทำงาน ต้องการทำงานทุกอย่างให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ชอบการแข่งขัน และใฝ่หาความสำเร็จมาก เขาเป็นคนที่สามารถทำงานกับเพื่อนร่วมงานได้ดีตราบเท่าที่เพื่อนร่วมงานสามารถสนับสนุนให้เขาสามารถทำตามความสำเร็จของตัวเองได้ พวกเขาเป็นคนที่ชอบลงมือทำงานและอยากได้รับรางวัล คำชม หรือถูกมองเห็นว่าเป็นคนที่มีความสำเร็จ มีความสำคัญในที่ทำงาน
สิ่งที่คนลักษณ์ 3 ช่วยเหลือได้ดีในที่ทำงาน คือ ความสามารถในการลงมือปฏิบัติและทำงาน พวกเขาสามารถปรับตัวได้ดีเมื่อสิ่งต่างๆ ไม่เป็นไปตามที่คาดการณ์ไว้ ให้ความสำคัญกับการลงมือทำจริงมากกว่าแผนการที่อาจเป็นไปไม่ได้
ปัญหาที่อาจเกิดจากคนลักษณ์ 3 ในที่ทำงาน คือ ความพยายามในทำตามเป้าหมายการสำเร็จที่มากเกินพอดีของพวกเขาอาจกระทบกับเพื่อนร่วมงานได้ เพื่อนร่วมงานอาจรู้สึกไม่ไว้วางใจและคิดว่าพวกเขาเป็นคนที่ไม่จริงใจ
แนวทางการพัฒนาตัวเองของคนลักษณ์ 3
คนลักษณ์ 3 สามารถพัฒนาตัวเองได้ด้วยวิธีต่างๆ เหล่านี้
มีเวลาให้ตนเองได้พักผ่อนและทำให้ช้าลง เพื่อสังเกตและเข้าใจตัวเอง
รู้ตัวเมื่อกำลังหลบเลี่ยงความรู้สึกที่แท้จริงของตัวเองจากการสวมบทบาทเป็นคนอื่น
ตระหนักรู้เมื่อตัวเองกำลังสร้างภาพลักษณ์ ภาพแห่งความสำเร็จ หรือเวลาที่ตัวเองกำลังมีบทบาทไปตามภาพลักษณ์ที่ตนเองสร้างขึ้น
เรียนรู้ที่จะอยู่กับภาพลักษณ์ที่ตรงข้ามกับสิ่งที่คนอื่นต้องการ
รู้สึกตัวเมื่อตัวเองต้องการสลัดความรู้สึกที่ไม่ต้องการออกไป
แหล่งอ้างอิงและข้อมูลเพิ่มเติม
Chestnut, Beatrice. 2013. The complete Enneagram. Berkeley: She Writes Press.
Palmer, Helen. 1991. The Enneagram: Understanding Yourself and the Others In Your Life.
Wagele, Elizabeth, and Renee Baron. 1995. Are You My Type, Am I Yours? : Relationships Made Easy Through The Enneagram.
https://www.enneagraminstitute.com/
https://theenneagramatwork.com/
Urbinner เป็นพื้นที่ให้ทุกคนได้เติบโตจากการเรียนรู้ในทุกช่วงเวลาของชีวิต โดยทีมนักจัดกระบวนการจะพาคุณไปเรียนรู้ทักษะที่นำไปสู่การเข้าใจตัวเอง สร้างความสัมพันธ์ที่ดี และการตระหนักรู้ร่วมกัน เพื่อให้ทุกคนสามารถทำในสิ่งที่มีคุณค่าและความหมายสำหรับตัวเอง องค์กร และชุมชนของเราได้
