ลักษณ์ 2 ผู้ให้ ลักษณะนิสัย โครงสร้างบุคลิกภาพ และลักษณ์ย่อย

Highlights

• ลักษณ์ 2 ผู้ให้ มีนิสัยเป็นมิตร ร่าเริง ชอบช่วยเหลือคนอื่น เป็นคนที่เสียสละความต้องการของตัวเองเพื่อคนอื่น สามารถทำงานหนักเพื่อคนอื่นได้ ให้ความสำคัญกับคนพิเศษ ความสุขและความทุกข์ของตัวเองขึ้นอยู่กับความเป็นอยู่ของคนพิเศษ

• ลักษณะที่โดดเด่นของลักษณ์ 2 คือ การให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ การตามใจคนพิเศษ คนสำคัญของตัวเองโดยกดข่มความต้องการของตัวเองไว้

• ในที่ทำงานคนลักษณ์ 2 เป็นคนที่เข้าใจเพื่อนร่วมงาน มีความสดใสร่าเริง ใจดี มักชอบแบ่งปันช่วยเหลือเพื่อนร่วมงาน มีทักษะระหว่างบุคคลสูง รู้ความต้องการของคนที่อยู่รอบตัว

---

ลักษณ์ 2 (Enneagram Type 2) ผู้ให้ เป็นลักษณ์ที่เป็นมิตร ใจดี ใส่ใจกับความสัมพันธ์ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ชอบช่วยเหลือคนอื่นจนถูกเรียกว่าเป็นผู้ให้ พวกเขามักจะสังเกตคนพิเศษของเขาและทำสิ่งต่างๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของคนพิเศษ โดยยอมเสียสละหรือกดข่มสิ่งที่ตัวเองต้องการ พวกเขามักจะเข้าใจความต้องการของคนที่อยู่รอบๆ และเปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อให้เป็นคนที่สามารถใกล้ชิดกับคนที่เขาต้องการได้อย่างง่าย

เนื้อหาในบทความ

1. โครงสร้างบุคลิกภาพ และลักษณะนิสัยของลักษณ์ 2

2. ลักษณะเด่นของลักษณ์ 2

3. สิ่งหลีกเลี่ยง (Avoidance) ของลักษณ์ 2

4. กลไกป้องกันตัวเอง (Defense Mechanism) ของลักษณ์ 2

5. กิเลส (Emotional Passion) ของลักษณ์ 2

6. ลักษณ์ย่อย (Subtype) ของลักษณ์ 2

   1. ลักษณ์ 2 แบบผดุงตน (Self-preservation, 2 sp)

   2. ลักษณ์ 2 แบบความสัมพันธ์ (One-to-one/sexual/1-1, 2 sx)

   3. ลักษณ์ 2 แบบสังคม (Social, 2 so)

7. สภาวะปีก (Wing) ของลักษณ์ 2

   1. ลักษณ์ 2 ปีก 1 (2w1)

   2. ลักษณ์ 2 ปีก 3 (2w3)

8. สภาวะลูกศร (Arrow Line) ของลักษณ์ 2

9. คนลักษณ์ 2 ในที่ทำงาน

10. แนวทางการพัฒนาตัวเองของคนลักษณ์ 2

โครงสร้างบุคลิกภาพ และลักษณะนิสัยของลักษณ์ 2

ลักษณ์ 2 (Enneagram Type 2) คือ ลักษณ์ที่อยู่ในฐานใจหรือศูนย์ใจ ซึ่งทำให้พวกเขามักมีความเชื่อมโยงกับอารมณ์ความรู้สึก สำหรับคนลักษณ์ 2 พวกเขามักจะมีภาพลักษณ์แบบใดแบบหนึ่งเพื่อตอบสนองความต้องการกับคนพิเศษของเขา

นอกจากนั้นคนลักษณ์ 2 ให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์มาก พวกเขามักจะต้องการเชื่อมโยงตัวเองกับคนสำคัญหรือคนพิเศษของพวกเขา ซึ่งคนลักษณ์ 2 จะรู้ว่าคนพิเศษของเขาต้องการอะไร ชอบอะไร ไม่ชอบอะไร และทำตามสิ่งที่คนพิเศษของเขาต้องการให้เขาเป็น แม้ว่าพวกเขาอาจไม่ได้เอ่ยปากร้องขอ หรือบอกว่าพวกเขาต้องการอะไร

จากโครงสร้างบุคลิกภาพนี้เองที่ทำให้คนลักษณ์ 2 มีลักษณะนิสัยเป็นคนที่เอาอกเอาใจคนอื่นค่อนข้างเก่ง โดยเฉพาะคนพิเศษของเขา มีลักษณะนิสัยแห่งความเป็นผู้ให้ที่สามารถให้สิ่งต่างๆ ตามที่คนอื่นต้องการ และช่วยเหลือเมื่อใครก็ตามตกอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก แต่ลึกๆ แล้วคนลักษณ์ 2 เองก็ต้องการการใส่ใจจากคนพิเศษของเขาด้วยเหมือนกัน

• จุดแข็งของคนลักษณ์ 2 คือ ทักษะระหว่างบุคคล (interpersonal skills) ความละเอียดในเรื่องของความรู้สึก อารมณ์ และการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น พวกเขาสามารถเข้าใจผู้คนที่อยู่รอบข้างได้อย่างรวดเร็วว่าแต่ละคนต้องการอะไร รู้สึกอะไร หรือต้องการความช่วยเหลือในลักษณะใด และทำให้การอยู่ร่วมกันกับเขามีบรรยากาศที่สบาย ปลอดภัย และเป็นกันเอง

• จุดอ่อนของคนลักษณ์ 2 คือ ความอ่อนไหวทางความสัมพันธ์ ความรู้สึกไม่เป็นที่ต้องการ และการกดข่มความต้องการของตัวเองไว้เบื้องลึกภายใน นอกจากนั้นคนลักษณ์ 2 หลายคนยังรู้สึกยากลำบากที่ต้องขอความช่วยเหลือหรือบอกสิ่งที่ตัวเองต้องการกับคนรอบข้าง

ลักษณะเด่นของลักษณ์ 2

ลักษณะที่โดดเด่นของคนลักษณ์ 2 คือ การมีคนพิเศษในชีวิต และพวกเขาพร้อมที่จะทำสิ่งต่างๆ ตามความต้องการของคนพิเศษ แม้สิ่งเหล่านั้นขัดต่อความต้องการของตัวเอง คนลักษณ์ 2 โดยมากจะมีลักษณะนิสัยเอื้อเฟื้อ ชอบช่วยเหลือผู้อื่น และเป็นมิตร นอกจากนี้ยังมีลักษณะที่โดดเด่นคือ

• การเป็นผู้ให้ การช่วยเหลือ (helpfulness) คนลักษณ์ 2 มีบุคลิกภาพและลักษณะนิสัยแบบการเป็นผู้ให้โดยที่ลึกๆ คาดหวังที่จะได้รับบางสิ่งบางอย่างตอบแทนกลับมา พวกเขารู้สึกปลอดภัยเมื่อได้เป็นผู้ให้และเป็นที่ต้องการจากคนอื่นๆ ซึ่งลักษณะการให้โดยที่มีความคาดหวังลึกๆ นี้อาจเป็นสิ่งที่อยู่ในจิตใต้สำนึกของคนลักษณ์ 2 และตระหนักรู้ได้ค่อนข้างยากว่ามีความคาดหวังนี้อยู่

• อารมณ์อ่อนไหว (emotional sensitivity) คนลักษณ์ 2 เป็นคนที่ค่อนข้างอ่อนไหวต่ออารมณ์ เขามักจะกดข่มหรือหลีกหนีความรู้สึกทางด้านลบเอาไว้ โดยเฉพาะอารมณ์ที่ขัดกับภาพลักษณ์ที่คนสำคัญต้องการให้เขาเป็น

• ความสัมพันธ์ใกล้ชิด (intimate relationship) คนลักษณ์ 2 ให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ใกล้ชิดเป็นอย่างมาก โดยที่ความสัมพันธ์นั้นไม่จำเป็นต้องเป็นรูปแบบความรักโรแมนติกก็ได้ ซึ่งเขาจะคอยเอาอกเอาใจ ทำสิ่งต่างๆ ตามที่เขาต้องการ

สิ่งหลีกเลี่ยง (Avoidance) ของลักษณ์ 2

ในนพลักษณ์ (Enneagram) แต่ละลักษณ์จะมีสิ่งที่ตัวเองหลีกเลี่ยง ซึ่งคนในลักษณ์นั้นมักจะพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้น โดยอาจเกิดขึ้นอย่างรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ได้ ซึ่งสิ่งหลีกเลี่ยง (avoidance) ของลักษณ์ 2 คือ การพึ่งพิงผู้อื่น

การพึ่งพิงผู้อื่น (dependence) คือ การเป็นผู้รับ การขอความช่วยเหลือ การแสดงออกถึงความอ่อนแอ หรือการบอกความต้องการของตัวเองออกมา สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่คนลักษณ์ 2 พยายามหลีกเลี่ยงตลอดเวลา ลึกๆ คนลักษณ์ 2 รู้สึกว่าผู้คนไม่ต้องการคนที่ต้องการมาก คนที่สร้างปัญหา หรือคนที่ขอความช่วยเหลือ เขาจึงพยายามหลีกเลี่ยงการพึ่งพิงผู้อื่น และทำตัวเป็นผู้ให้

กลไกป้องกันตัวเอง (Defense Mechanism) ของลักษณ์ 2

เมื่อคนในลักษณ์ 2 กำลังจะต้องเผชิญหน้ากับสิ่งหลีกเลี่ยง พวกเขาจะใช้กลไกบางอย่างเพื่อป้องกันตัวเองจากสถานการณ์นั้น สำหรับคนในลักษณ์ 2 กลไกการป้องกันตัวเอง (defense mechanism) คือ การกดข่ม

การกดข่ม (repression) คือ การกดอารมณ์ความรู้สึก ความต้องการของตัวเองเอาไว้ ซึ่งคนลักษณ์ 2 มักจะทำมันเพื่อเชื่อมโยงกับคนอื่นและคนพิเศษของเขา ตัวอย่างเช่นคนลักษณ์ 2 อาจกดข่มอารมณ์โกรธของตัวเองไว้เมื่ออยู่ต่อหน้าคนพิเศษของเขา เพราะเขาไม่อยากแสดงออกให้กับคนพิเศษได้รับรู้ถึงด้านที่ไม่ดี รุนแรง ในตัวของคนลักษณ์ 2 และสิ่งนี้เองที่ทำให้คนพิเศษของเขาอาจไม่รู้ว่าเขาต้องการอะไร

กิเลส (Emotional Passion) ของลักษณ์ 2

กิเลส (emotional passion) ในนพลักษณ์เป็นแรงขับเคลื่อนภายในที่จะส่งผลต่อลักษณ์นั้น และส่งอิทธิพลให้เราทำสิ่งต่างๆ ซึ่งกิเลสของลักษณ์ 2 คือ ความทะนงตน (pride)

ความทะนงตน (pride) ซึ่งเป็นกิเลสของลักษณ์ 2 คือความรู้สึกว่าคนอื่นต้องพึ่งพาและได้รับความช่วยเหลือจากเขา ความรู้สึกว่าตัวเองอยู่เหนือกว่าคนอื่น หากคนอื่นขาดเขาไปแล้วจะเกิดความยากลำบาก พวกเขาจะรู้สึกว่าตัวเองเป็นคนที่สำคัญมากที่ได้ช่วยเหลือคนอื่น สามารถตอบสนองความต้องการของคนอื่นได้

สิ่งที่หลายคนเข้าใจผิดคือเกี่ยวกับกิเลสของคนลักษณ์ 2 คือ ความทะนงตน (pride) ที่เป็นกิเลสของลักษณ์ 2 นี้ไม่ได้หมายถึงความภาคภูมิใจในตัวเอง ที่ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน ความรู้สึกดีที่มีต่อตัวเอง แต่เป็นภาคภูมิใจต่อภาพลักษณ์ที่ตัวเองมีและสร้างไว้ในฐานะผู้ให้

ลักษณ์ย่อย (Subtype) ของลักษณ์ 2

ลักษณ์ย่อย (subtype) คือ รูปแบบของบุคลิกภาพที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละลักษณ์ ซึ่งจะมีอยู่ทั้งหมด 3 รูปแบบด้วยกันตามความสนใจและสภาพแวดล้อม โดยลักษณ์ย่อยของนพลักษณ์จะทำให้คนลักษณ์ต่างๆ มีลักษณะนิสัย แสดงออก และบุคลิกภาพแตกต่างออกไป

ลักษณ์ 2 แบบผดุงตน (Self-preservation, 2sp)

ลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบผดุงตน (self-preservation, 2 sp) จะมีลักษณะในการแสดงออกความทะนงตนซึ่งเป็นกิเลสของลักษณ์ 2 ด้วยการแสดงออกแบบเด็กๆ เพื่อที่จะได้รับความสนใจ หรือความใส่ใจเป็นพิเศษ ซึ่งอาจออกมาในรูปแบบของการได้รับสิทธิพิเศษ

ลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยเป็นแบบผดุงตน (self-preservation, 2 sp) มักจะแสดงความเป็นเด็ก หรือหนุ่มสาวออกมาไม่ว่าพวกเขาจะอายุเท่าไหร่ เพราะความเป็นเด็กเหล่านั้นมักจะทำให้พวกเขาได้รับการเอาใจใส่ ความน่าเอ็นดู จนทำให้พวกเขายังคงภาพลักษณ์แบบเด็กเหล่านั้นไว้เพื่อที่จะได้รับการดูแล นอกจากนั้นบางคนอาจแสดงออกสภาวะผดุงตนผ่านการได้รับสิทธิพิเศษคือการเป็นคนที่สำคัญ มีสิทธิพิเศษ ได้รับการดูแลที่ดีแตกต่างจากคนทั่วไป

ลักษณ์ 2 แบบความสัมพันธ์ (One-to-one/sexual/1-1, 2 sx)

ลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบความสัมพันธ์ (one-to-one/sexual/1-1, 2 sx) เป็นลักษณ์ย่อยที่เป็นตัวแทนของลักษณ์ 2 ได้ดีที่สุด พวกเขาเป็นคนที่ฉลาดและมีกลยุทธ์มากมายเพื่อที่จะทำให้ตัวเองเป็นที่ต้องการของคนอื่น และบางครั้งก็สร้างความต้องการปลอมๆ ของตัวเองขึ้นมาเพื่อทำให้คนอื่นรู้สึกสบายใจ มีความสุขได้

ลักษณ์ 2 แบบความสัมพันธ์ (one-to-one/sexual/1-1, 2 sx) เป็นคนโรแมนติกมาก จนอาจดูเหมือนกับเป็นคนเจ้าอารมณ์ คุ้มคลั่ง บ้าระห่ำ กับคนพิเศษ แต่ทุกๆ อย่างที่เขาแสดงออกหรือทำไป เขามองว่ามันเป็นการทำไปเพื่อความรัก แต่แท้จริงแล้วสิ่งเหล่านี้เป็นกลวิธีในการทำให้เขาไปพบกับความต้องการของตัวเอง

ลักษณ์ 2 แบบสังคม (Social, 2 so)

ลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบสังคม (social, 2 so) มักจะมีความฉลาดหลักแหลมหรือมีอำนาจ พวกเขาชอบที่จะเป็นผู้นำของกลุ่ม ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นวิธีการแสดงออกของกิเลสของเขา นั่นคือการมีความทะนงตนผ่านการมีอิทธิพล มีประโยชน์ หรือเป็นคนสำคัญของกลุ่ม โดยหากคนลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบสังคมสามารถไปสู่จุดเหล่านั้นได้ พวกเขาจะแสดงความภูมิใจมากออกมาเป็นอย่างมาก และอาจเชื่อว่าคนอื่นต้องการเป็นเหมือนเขา

ลักษณ์ 2 ที่มีลักษณ์ย่อยแบบสังคม (social, 2 so) จะหาวิธีในการเป็นคนสำคัญของกลุ่มไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง พวกเขารู้วิธีการสร้างปฏิสัมพันธ์กับแต่ละคนเพื่อให้กลุ่มสามารถเป็นไปในทางที่เขาต้องการได้ และพวกเขาอาจใช้กลยุทธ์ในการให้เพื่อได้รับสิ่งตอบแทนกลับมา หรือการให้เพื่อสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น

สภาวะปีก (Wing) ของลักษณ์ 2

สภาวะปีก (wing) ที่ลักษณ์ 2 มีคือ ปีกลักษณ์ 1 และปีกลักษณ์ 3 ซึ่งคนลักษณ์ 2 บางคนอาจไม่มีพบสภาวะปีกอยู่ก็ได้เช่นกัน โดยสภาวะปีกจะทำให้พวกเขามีการแสดงออกที่แตกต่างกันออกไป

ลักษณ์ 2 ปีก 1 (2w1)

ลักษณ์ 2 ปีก 1 (2w1) เป็นลักษณ์ 2 ที่จะมีความสมบูรณ์แบบอยู่ในตัว มีหลักการ และมีมาตรฐานเป็นของตัวเอง คนลักษณ์ 2 ปีก 1 อาจมีลักษณะชอบอยู่กับตัวเอง หรือเก็บตัวมาก กว่าคนลักษณ์ 2 ทั่วไป และแสดงออกด้านที่อบอุ่น ใจดี สง่างามออกมาเมื่ออยู่กับผู้อื่น

ลักษณ์ 2 ปีก 3 (2w3)

ลักษณ์ 2 ปีก 3 (2w3) เป็นลักษณ์ 2 ที่มักจะชอบเข้าสังคม มั่นใจในตัวเอง ทะเยอทะยาน และปรับตัวเก่ง ลักษณ์ 2 ปีก 3 จะดูเป็นคนที่กระตือรือร้น ชอบอยู่กับผู้คน แสดงออกความรู้สึกได้ค่อนข้างเก่ง นอกจากนั้นพวกเขารู้วิธีที่จะอยู่ร่วมกับผู้คนและเอาใจคนอื่นๆ

สภาวะลูกศร (Arrow Line) ของลักษณ์ 2

สภาวะลูกศร (arrow line) เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อคนในลักษณ์นั้นกำลังอยู่ในสภาวะที่มั่นคง หรือไม่มั่นคง ซึ่งจะทำให้มีพฤติกรรมและการแสดงออกเหมือนคนในลักษณ์อื่น สำหรับคนลักษณ์ 2 จะมีสภาวะลูกศรไปยังลักษณ์ 4 เมื่อมีความมั่นคง และลักษณ์ 8 เมื่อมีความไม่มั่นคง

• ในสภาวะที่มั่นคง ลักษณ์ 2 มีลูกศรไปยังลักษณ์ 4 ทำให้ได้รับอิทธิพลและการแสดงออกของลักษณ์ 4 เช่น การเข้าถึงอารมณ์ความรู้สึก ความลึกซึ้งและความต้องการมีเอกลักษณ์ สร้างสรรค์ หรือซื่อตรงต่อตัวเอง เป็นต้น

• ในสภาวะที่ไม่มั่นคง ลักษณ์ 2 มีลูกศรไปยังลักษณ์ 8 ทำให้ได้รับอิทธิพลและการแสดงออกของลักษณ์ 8 เช่น ดูมั่นใจ เข้มแข็ง ควบคุมบงการผู้คน หรือบอกความต้องการของตัวเองออกมาได้อย่างตรงไปตรงมา เป็นต้น

คนลักษณ์ 2 ในที่ทำงาน

คนลักษณ์ 2 เป็นคนที่เอาใจใส่ผู้อื่น ปรับตัวเข้ากับผู้อื่นได้ดี และเข้าใจผู้อื่น พวกเขาสามารถเป็นหัวหน้าที่เข้าใจลูกน้องได้เป็นอย่างดี เพราะพวกเขารู้วิธีในการเข้าหา ดูแลผู้คน คนลักษณ์ 2 เป็นคนที่ให้ความสำคัญกับเรื่องความสัมพันธ์ค่อนข้างมาก พวกเขามักจะใส่ใจคนอื่นมากกว่าตัวเอง บางครั้งก็อาจยอมอุทิศตัวเองเพื่อความต้องการของหัวหน้า หรือความต้องการของกลุ่มได้

• สิ่งที่คนลักษณ์ 2 ช่วยเหลือได้ดีในที่ทำงาน คือ การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีภายในทีม คนลักษณ์ 2 สามารถดูแลผู้คนได้เพราะเขาเข้าใจว่าแต่ละคนรู้สึกอย่างไร ต้องการอะไร มีท่าทีเป็นมิตร เปิดกว้าง จนผู้คนรู้สึกเปิดใจให้กับเขาได้ง่าย

• ปัญหาที่อาจเกิดจากคนลักษณ์ 2 ในที่ทำงาน คือ การไม่บอกความต้องการของตัวเองออกไปอย่างตรงไปตรงมา การแสดงออกทางอารมณ์ที่มากเกินไป และบางครั้งอาจแสดงความหึงหวงในตัวหัวหน้า เพื่อนร่วมงาน หรือคนสนิทที่อยู่ในทีมเดียวกัน

แนวทางการพัฒนาตัวเองของคนลักษณ์ 2

คนลักษณ์ 2 สามารถพัฒนาตัวเองได้ด้วยวิธีต่างๆ เหล่านี้

• แสดงออกความต้องการของตัวเองอย่างตรงไปตรงมา

• รู้ตัวเมื่อตัวเองต้องการควบคุม บงการคนอื่น

• ตระหนักรู้เมื่อตัวเองกำลังสร้างสถานการณ์ที่ทำให้เป็นที่ต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการใช้กลยุทธ์ สร้างความสัมพันธ์ หรือให้สิ่งใดๆ กับคนอื่น

• เรียนรู้ที่จะอยู่กับภาพลักษณ์ที่ตรงข้ามกับสิ่งที่คนอื่นต้องการ

• รู้สึกตัวเมื่อตัวเองกำลังสร้างความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนกับคนอื่น

แหล่งอ้างอิงและข้อมูลเพิ่มเติม

• Chestnut, Beatrice. 2013. The complete Enneagram. Berkeley: She Writes Press.

• Palmer, Helen. 1991. The Enneagram: Understanding Yourself and the Others In Your Life.

• Wagele, Elizabeth, and Renee Baron. 1995. Are You My Type, Am I Yours? : Relationships Made Easy Through The Enneagram.

• https://www.enneagraminstitute.com/

• https://theenneagramatwork.com/

---

Urbinner เป็นพื้นที่ให้ทุกคนได้เติบโตจากการเรียนรู้ในทุกช่วงเวลาของชีวิต โดยทีมนักจัดกระบวนการจะพาคุณไปเรียนรู้ทักษะที่นำไปสู่การเข้าใจตัวเอง สร้างความสัมพันธ์ที่ดี และการตระหนักรู้ร่วมกัน เพื่อให้ทุกคนสามารถทำในสิ่งที่มีคุณค่าและความหมายสำหรับตัวเอง องค์กร และชุมชนของเราได้